Mε τον όρο «μηχανήματα έργου» νοούνται όλα τα σταθερά ή / και μηχανοκίνητα/ ηλεκτροκίνητα οχήματα, όπως εκσκαφείς, ανυψωτικά περονοφόρα μηχανήματα παντός τύπου (όπως τύπου ΚΛΑΡΚ), βαριά μηχανήματα, γερανοί και άλλα συναφή.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση των μηχανημάτων έργου αφορούν σε κακό χειρισμό, δύσκολη ή απαιτητική εργασία, χρήση μη κατάλληλου εξοπλισμού, κακή συντήρηση ή πλημμελής /ελλιπής επίβλεψη.
Η ασφαλιστική εταιρεία καλείται να ασφαλίσει και να αποκαταστήσει βλάβες στα ίδια τα μηχανήματα έργου (εξοπλισμός),καθώς επίσης και σωματική βλάβη ή/ και υλική ζημιά που τυχόν προκληθεί σε τρίτο πρόσωπο από τη χρήση ως εργαλείων των μηχανημάτων έργου ή και από την κυκλοφορία ως οχημάτων.
Τι προβλέπεται Ειδικά για τα Μηχανήματα Έργου κατά την χρήση εντός του χώρου εγκατάστασης της Εφοδιαστικής;
Με τη διάταξη του άρθρου 16 παρ. 2 του Ν. 4302/2014 (ΦΕΚ Α ́225/8.10.2014) προβλέφθηκε για ορισμένα μηχανήματα έργων (ήτοι τα ηλεκτροκίνητα ή μηχανοκίνητα ανυψωτικά περονοφόρα μηχανήματα παντός τύπου, όπως τύπου ΚΛΑΡΚ που εμπίπτουν στην ειδικότητα 2 -εργασίες ανύψωσης και μεταφοράς φορτίων -σύμφωνα με την 1032/166/5.3.2013 (Β ́ 519) Υπουργική Απόφαση) ότι δεν υφίσταται υποχρέωση έκδοσης άδειας κυκλοφορίας και κυκλοφορίας με πινακίδα αριθμού κυκλοφορίας, εφόσον δεν προορίζονται για κυκλοφορία, αλλά αποκλειστικά για χρήση εντός του χώρου εγκατάστασης της Εφοδιαστικής (Logistics).
Η ως άνω διάταξη ρυθμίζει μόνον θέματα που αφορούν στην έκδοση άδειας κυκλοφορίας και πινακίδων κυκλοφορίας για τα συγκεκριμένα μηχανήματα έργων, ενώ δεν εξετάζει ούτε θίγει ρητά ζητήματα που άπτονται της ασφάλισης των εν λόγω μηχανημάτων έργων.
Παρ’ όλα αυτά και λόγω της πρόβλεψης για μη χορήγηση άδειας και πινακίδας κυκλοφορίας, η εν λόγω ρύθμιση έχει ερμηνευθεί από το σύνολο των ιδιοκτητών των μηχανημάτων έργων ότι συνεπάγεται παράλληλα και απαλλαγή από την υποχρέωσή τους να συνάπτουν την υποχρεωτική ασφάλιση για την κάλυψη της αστικής ευθύνης τους που απορρέει από την κυκλοφορία των εν λόγω μηχανημάτων έργου ως οχημάτων κατ’ εφαρμογή του Ν.489/1976
περί υποχρεωτικής ασφάλισης οχημάτων.
Η εν λόγω ωστόσο ερμηνεία εκτιμάται ότι βρίσκεται σε δυσαρμονία και αντίθεση με την ισχύουσα σε εθνικό αλλά και ενωσιακό επίπεδο νομοθεσία και νομολογία περί υποχρεωτικής ασφάλισης οχημάτων. Ταυτόχρονα η ερμηνεία αυτή εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τα ίδια τα θύματα τροχαίων ατυχημάτων που λαμβάνουν χώρα εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης, καθ’ όσον θα εμπλέκονται σε ατύχημα που θα έχει προκαλέσει ανασφάλιστο όχημα.
Πιο συγκεκριμένα, ο Άρειος Πάγος ερμηνεύοντας τις διατάξεις του Ν.489/1976 περί υποχρεωτικής ασφάλισης οχημάτων (Αποφάσεις 426/2015 ΑΠ, 504/2012 ΑΠ, 492/2012 ΑΠ), έχει επανειλημμένως αξιολογήσει ως κριτήριο τον τρόπο χρήσης του οχήματος τη στιγμή του ατυχήματος προκειμένου να αποφανθεί εάν το ατύχημα που προκαλείται από ένα μηχάνημα έργου, ακόμα και εντός της εγκατάστασης της επιχείρησης, οφείλεται στην κυκλοφορία του ως οχήματος(και επομένως δέον να καλύπτεται με υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων του ν.489/1976 ) ή στη λειτουργία του ως εργαλείου(οπότε δεν καλύπτεται από την υποχρεωτική ασφάλιση οχήματος).
Έτσι, με την Απόφαση 426/2015 του Αρείου Πάγου κρίθηκε ότι ατύχημα που προκλήθηκε εντός του αύλειου χώρου φορτοεκφορτώσεων επιχείρησης, κατά την κίνηση ανυψωτικού μηχανήματος που μετέφερε εμπορευματοκιβώτιο στο χώρο αποθήκευσης της επιχείρησης, θα πρέπει να καλυφθεί από την υποχρεωτική ασφάλιση οχήματος, καθώς το ατύχημα έλαβε χώρα σε ιδιωτικό μεν χώρο (αύλειος χώρος –εγκατάσταση επιχείρησης) που είναι όμως προσιτός σε κάποιο αριθμό προσώπων που δικαιούνται να συχνάζουν σε αυτό (οδηγοί 8φορτηγών κ.λ.π.), ενώ κρίθηκε ότι το μηχάνημα έργου στην συγκεκριμένη περίσταση δεν λειτουργούσε ως εργαλείο (παρ’ ότι μετέφερε container), αλλά λόγω της κίνησής του προείχε η λειτουργία του ως oχήματος.
Η παραπάνω Απόφαση 426/2015 του Αρείου Πάγου καταδεικνύει συνεπώς με σαφήνεια ότι η χρήση μηχανημάτων έργου εντός της εγκατάστασης (ιδιωτικού χώρου) μίας επιχείρησης δεν απαλλάσσει τον ιδιοκτήτη του μηχανήματος έργου από την υποχρέωση ασφάλισής του για την ευθύνη που απορρέει από την κυκλοφορία του ως οχήματος σύμφωνα με το Ν.489/1976 περί υποχρεωτικής ασφάλισης οχημάτων.
Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται σκόπιμο οι ιδιοκτήτες μηχανημάτων έργου που προορίζονται για χρήση εντός του χώρου εγκατάστασης της Εφοδιαστικής (Logistics) να ενημερώνονται λεπτομερώς για τις ευθύνες που φέρουν τόσο για την κυκλοφορία των μηχανημάτων τους ως οχημάτων (ακόμα και εντός του χώρου της Εφοδιαστικής), όσο και για τη λειτουργία τους ως εργαλείων, καθώς και για τις καλύψεις που προσφέρει η ασφαλιστική αγορά για την πληρέστερη κατά το δυνατόν εξασφάλισή τους.
Άρθρο του Γιάννη Σαμολαδά – διευθύνων σύμβουλου της Truck Insurance για το SUPPLY CHAIN & LOGISTICS magazine– GREECE
